Na czym polega prawo ochronne na znak towarowy?

Co to jest prawo ochronne?

Zastrzegamy znak towarowy właśnie po to, żeby uzyskać do niego prawo ochronne. Prawo to, przede wszystkim, polega na wyłącznym używaniu znaku towarowego w sposób zarobkowy lub zawodowy. Oznacza to, że tego konkretnego znaku towarowego może używać tylko osoba lub firma, która zarejestrowała znak towarowy. Prawo to wykonuje się przez umieszczanie znaku towarowego na swoich produktach lub na ich opakowaniach oraz na wprowadzaniu ich do sprzedaży pod tym znakiem towarowym. Zastrzegając znak towarowy uzyskujesz również prawo do umieszczania go na wszelkich dokumentach związanych z towarami lub usługami, dla których zastrzegłeś swój znak oraz na posługiwaniu się tym znakiem towarowym w celach promocyjnych. Dzięki rejestracji znaku towarowego tak naprawdę stajesz się realnym właścicielem swojej marki.

Nawiązanie do klucza, który rejestruje znaki towarowe

Można wyróżnić kilka cech prawa ochronnego na znak towarowy:

• jest to prawo podmiotowe – przysługuje konkretnemu, zgłoszonemu we wniosku przedsiębiorstwu lub osobie
• jest to prawo wyłączne – co do zasady, przez rejestrację znaku towarowego nabywa się prawo do jego wyłącznego używania 
• jest to prawo czasowe - prawo ochronne na znak towarowy trwa dziesięć lat od daty dokonania jego zgłoszenia w urzędzie patentowym, po upływie tego okresu można złożyć wniosek o  przedłużone ochrony znaku towarowego na kolejne dziesięcioletnie okresy
• jest to prawo terytorialne – ochrona znaku towarowego obowiązuje wyłącznie na terytorium, dla którego zastrzeżono znak towarowy.

Prawo ochronne, jak już była mowa, uzyskuje się przez zastrzeżenie znaku towarowego w urzędzie patentowym. W Polsce decyzję o udzieleniu prawa ochronnego wydaje Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej. Urząd Patentowy RP nie jest jednak jedynym urzędem udzielającym ochrony znakowi towarowemu.

W celu uzyskania ochrony w danym kraju lub na obszarze innych państw znak towarowy można zgłosić:

• w krajowym urzędzie ds. własności przemysłowej, np. w Urzędzie Patentowym Rzeczypospolitej Polskiej 
• w regionalnym urzędzie, np. w Urzędzie Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej w Alicante (Hiszpania) 
• w Międzynarodowym Biurze Światowej Organizacji Własności Intelektualnej w Genewie, dzięki któremu można zastrzec znak towarowy w wybranych państwach świata

Oznaczenie TM używane przy znakach towarowych

Dlaczego warto uzyskać prawo ochronne na znak towarowy?

Jak już była mowa, rejestracja znaku towarowego daje uprawnionej do niego firmie lub osobie wyłączne prawo używania tego znaku w sposób zarobkowy lub zawodowy na określonym terytorium. Rejestracja nazwy firmy jako znaku towarowego przypieczętuje Ci jej własność, dzięki czemu będziesz mógł poczuć się bezpieczniej i będziesz mógł bez obaw rozwijać swoją markę. Jak już była mowa, dosyć częstym błędem jest myślenie, że samo wpisanie nazwy do CEIDG lub do KRSu będzie ją prawnie chroniło. Równie często popełniany błąd to rozumowanie, że skoro Ty wymyśliłeś daną nazwę, to jest ona Twoją własnością i masz do niej wyłączne prawo. Niestety, nazwa firmy co do zasady nie jest objęta ochroną prawa autorskiego, więc może zdarzyć się sytuacja, w której ktoś założy i zarejestruje w CEIDG lub KRSie firmę o identycznej nazwie do Twojej i to całkowicie zgodnie z prawem.

Ponadto znak towarowy zwiększa renomę przedsiębiorstwa, a co za tym idzie, jego wartość rynkową. Jest doskonałym narzędziem do tworzenia relacji pomiędzy klientami a Twoimi towarami lub usługami. Znak towarowy przyciąga uwagę klientów, może wzbudzać określone emocje związane z daną firmą oraz podnieść atrakcyjność oznaczonych produktów. Słynna literka „r w kółku“ widniejąca przy Twoim znaku towarowym z pewnością wpłynie na jeszcze lepsze postrzeganie Twojej firmy w oczach kontrahentów i klientów oraz będzie ostrzegała konkurencję, że dbasz o swoje prawa do marki.

Kolejną korzyścią związaną z uzyskaniem ochrony znaku towarowego jest to, że dostajesz doskonałe narzędzie do walki z nieuczciwą konkurencją. W jaki sposób? Jeżeli zorientujesz się, że Twoja konkurencja używa podobnego lub identycznego znaku towarowego do Twojego znaku, to na podstawie prawa ochronnego będziesz mógł zakazać jej posługiwania się takim znakiem, tak aby Twoi klienci nie mylili się i zamiast z Tobą, dokonywali transakcji z konkurencją. Na przykład, jeżeli produkujesz obuwie i zastrzeżesz w Polsce swoją nazwę „Holi moli“, to w przypadku gdy na rynku pojawi się nowa firma produkująca buty o nazwie „Holi foli“, to będziesz mógł nakazać tej firmie zmianę nazwy ze względu na podobieństwo do Twojej zastrzeżonej już wcześniej marki.

Jeżeli jesteś producentem, to ważne dla Ciebie będzie na pewno to, że prawo ochronne na znak towarowy jest bardzo skutecznym narzędziem w walce z podróbkami. Jeżeli zauważysz, że ktoś podrabia Twoje towary, to masz prawo wezwać taką osobę do zaniechania naruszania Twojego znaku, wydania korzyści, które ta osoba uzyskała sprzedając podrabiane towary oraz możesz pozwać ją o odszkodowanie, jeżeli poniosłeś na tych działaniach szkodę majątkową. Warto wiedzieć, że wytwarzanie i handlowanie podrabianymi towarami jest przestępstwem i oprócz odpowiedzialności cywilnej, osoby dopuszczające się takich czynów odpowiadają też karnie. Na podstawie ustawy prawo własności przemysłowej, za oznaczanie towarów podrobionym, zarejestrowanym znakiem towarowym i ich sprzedaż przewidziana jest kara grzywny, kara ograniczenia lub pozbawienia wolności do 2 lat. Jeżeli sprawca tych czynów uczynił z produkcji lub sprzedaży podróbek swój stały zarobek lub gdy jego postępowanie dotyczyło towarów o znacznej wartości, to ustawa przewiduje karę pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 5 lat.

Następnym plusem rejestracji znaku towarowego jest to, że prawo ochronne na znak towarowy jest zbywalne i podlega dziedziczeniu. Oznacza to, że możesz czerpać korzyści finansowe z zastrzeżenia znaku towarowego, np. przez odsprzedanie swojego znaku lub udzielając innej osobie upoważnienia do używania znaku, oczywiście za wynagrodzeniem.

Marcin Setlak

Prawnik, CEO w kancelarii Brandelaw. Specjalizuje się kreacji marek oraz własności intelektualnej. Stworzył ponad 300 marek firm i produktów. Wykładowca w Centrum Prawa Własności Intelektualnej im. H. Grocjusza oraz Akademii Leona Koźmińskiego.