Zastrzeżenie znaku towarowego w Unii Europejskiej



Jak zarejestrować znak towarowy?
Procedura rejestracji Unijnego Znaku Towarowego rozpoczyna się od złożenia poprawnie wypełnionego wniosku do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Można tego dokonać przesyłając wniosek online, pocztą, kurierem, przekazać wniosek za pośrednictwem polskiego Urzędu Patentowego lub rzecznika patentowego. Zgłaszający ma miesiąc, licząc od dnia dokonania zgłoszenia, by uiścić podstawową opłatę za zgłoszenie.
Jeżeli chcesz uzyskać ochronę prawną na znak towarowy w krajach członkowskich UE nie musisz dokonywać odrębnego zastrzeżenia we wszystkich krajach oddzielnie. Dzięki rejestracji znaku towarowego w EUIPO otrzymasz ochronę na nazwę bądź logo firmy, które będzie się rozciągać na terenie wszystkich państw należących do Wspólnoty Europejskiej.
Zgłoszenie może odbywać się w dwóch trybach. Zwykłym lub fast track, który przyspiesza cały proces o ok. 2 miesiące. Jednak warto wspomnieć, że zgłoszenie oznaczenia do rejestracji powinno być poprzedzone wstępną analizą znaku , której celem jest sprawdzenie zdolności odróżniającej znaku oraz jego dostępności na rynku.
Klasyfikacja nicejska
Jednym z kluczowych elementów procedury zgłoszeniowej jest przyporządkowanie oznaczeniu odpowiednich klas towarów lub usług. Pozwala to określić w jakich obszarach będzie działać znak towarowy, co ma istotne znaczenie na etapie badania ewentualnych kolizji jak i na jego późniejszą ochronę. Wykaz towarów i usług klasyfikacji nicejskiej ma znaczenie praktyczne, ponieważ rejestracja dotyczy konkretnych klas, a koszty zastrzeżenia są uzależnione od ich liczby. Dlatego też dokładne określenie klasyfikacji jest niezbędne aby zoptymalizować koszty i określić zakres działalności marki.
Opłaty urzędowe rejestracji znaku towarowego w UE
Opłaty za znaki towarowe w Unii Europejskiej rozpoczynają się od kwoty 850 EUR i dotyczą zastrzeżenia znaku w jednej klasie towarowo-usługowej. Dodanie drugiej klasy towarów to dodatkowe 50 EUR, a dodanie trzeciej i każdej następnej to wzrost opłat o 150 EUR za każdą kolejną klasę. Należy jednak pamiętać, że raz wpłacone opłaty nie są zwracane, nawet jeżeli rejestracja z różnych powodów dojdzie do skutku.
Przedsiębiorco! Rejestrując znak towarowy możesz ubiegać się o dofinansowanie opłat urzędowych. Więcej o dotacjach dowiesz się tutaj
Rozpocznij bezpłatną, wstępną weryfikację:
Rodzaje znaków towarowych
Coraz większa popularność znaków towarowych powoduje, że przybywa różnych form, w ramach których można chronić swoje oznaczenie. Zostały one podzielone na konwencjonalne i niekonwencjonalne.
Wśród znaków konwencjonalnych wyróżniamy:
- znak słowny - jest to forma znaku, która składa się z tekstu, liter, sylab czy liczb oraz ich kombinacji. Najprościej można powiedzieć, że jest to nazwa marki, produktu, usługi, gdzie jest chronione jej brzmienie, niezależnie w jakiej postaci została zapisana.
- znak słowno-graficzny - łączy ze sobą tekst i grafikę tworząc razem unikalną kompozycję. Zazwyczaj jest prezentowany jako fantazyjne przedstawienie nazwy. Często użyta czcionka jest powiązana z elementami graficznymi. Ochrona znaku słowno-graficznego mimo tego, że zapewnia słabszą ochronę niż jest to w przypadku znaku słownego jest równie ważne, gdyż oddziałuje na odbiorcę, co ma wpływ na atrakcyjność produktu, a więc na silne oddziaływanie marketingowe.
- znak graficzny - składa się z obrazu, rysunku, nie zawiera elementów tekstowych. Pomimo tego, że ochrona znaku graficznego nie rozciąga się na nazwę firmy tylko na jej grafikę pozwala odbiorcy na szybkie jego zapamiętanie, tym samym zwiększając rozpoznawalność marki.
Natomiast do niekonwencjonalnych znaków towarowych zaliczamy:
- deseń - który składa się z wzoru, rysunku czy ornamentu, który zazwyczaj jest stosowany na różnych powierzchniach. Ten rodzaj znaku cieszy się sporą popularnością w branży odzieżowej, modowej czy dekoracyjnej.
- dźwięk - zadaniem tego rodzaju znaku towarowego jest wywołać pozytywne emocje i skojarzenia.
- kolor - wykorzystanie określonego koloru lub jego kombinacji prowadzi do zwiększenia rozpoznawalności marki
- znak ruchomy - czyli animowany obraz lub sekwencja obrazów, która przyciąga uwagę i pozostaje w pamięci widza pozwala wyróżnić produkt czy usługę spośród konkurencji
znak multimedialny - łączy różne dźwięki, obrazy i teksty w całość, tworząc unikalną prezentację
Chociaż znaki niekonwencjonalne mogą być trudne do przedstawienia, a tym samym do zarejestrowania, przedsiębiorcy coraz częściej korzystają z możliwości brandingu sensorycznego. Przykładem są zapachy, które są wykorzystywane w branży motoryzacyjnej, gdzie producenci samochodów tworzą specjalne zapachy wnętrza. Mają one wpływ na decyzję klientów i kojarzą się z określoną marką. Odpowiednio dobrany zapach może wywołać pozytywne skojarzenia i skłonić konsumentów do zakupu. Takiego zabiegu marketingowego zastosowała marka Rolls-Royce, gdzie samochody pachniały naturalnymi materiałami, drewnem i wełną. Kombinacje zapachowe są również wykorzystywane przez takie marki jak Volvo czy Cadillac.
Okres badań znaku towarowego w EUIPO
EUIPO w pierwszej kolejności bada poprawność i kompletność informacji w przesłanym zgłoszeniu. W razie potrzeby wzywa zgłaszającego do korekty zgłoszenia – zgłaszający ma 2 miesiące na poprawę wniosku. Następnie badane są bezwzględne przesłanki odmowy udzielenia ochrony na znak towarowy, a jeżeli takowe nie wystąpią, zgłoszenie jest tłumaczone na wszystkie oficjalne języki państw Unii Europejskiej. EUIPO sporządza też losowo raport o podobnych znakach towarowych, zarejestrowanych już wcześniej i przesyła go zgłaszającemu oraz właścicielom wcześniej zarejestrowanych unijnych znaków towarowych. Etap badań kończy się publikacją wszelkich niezbędnych informacji o zgłoszonym znaku towarowym w Biuletynie Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (BEUIPO).
Jakich znaków nie zastrzeżesz w UE, czyli bezwzględne przeszkody rejestracji znaku towarowego
Bezwzględne przeszkody rejestracji znaku towarowego to określone rodzaje oznaczeń, które z mocy prawa nie mogą uzyskać prawa ochronnego. W przypadku ich wykrycia, urząd wydaje decyzję odmowną. Dotyczy to oznaczeń, które:
- nie spełniają wymogów znaku towarowego
- nie posiadają zdolności odróżniającej, ponieważ znak towarowy powinien służyć do odróżnienia danego towaru lub usługi
- są opisowe czyli wskazują na pochodzenie, przeznaczenie, sposobu wytwarzania czy skład produkt
- mają charakter rodzajowy, sugerujący czym zajmuje się marka
- składają się z elementów powszechnie używanych
- zgłoszono je w złej wierze, czyli z intencją wykorzystania cudzej renomy czy popularności albo w celu działania polegającego na celowym wyrządzeniu szkody innej osobie
- są sprzeczne z porządkiem publicznym i dobrymi obyczajami
- obrażają uczucia religijne, patriotyczne lub narodowe
- w swojej konstrukcji wykorzystują znaki powszechnie używane
- wprowadzają w błąd co do charakteru, jakości czy jego pochodzenia geograficznego
Pomimo to, że EUIPO badając zgłoszenie znaku może przygotować raport o podobnych i identycznych znakach i wysyłać taką informację zarówno do właściciela zgłaszanego znaku jak również do właścicieli znaków już zarejestrowanych, to jednak należy podkreślić, że taka korespondencja nie jest obligatoryjna oraz nie rodzi skutków prawnych.
Dlatego w procesie rejestracji przewidziano czas na wniesienie sprzeciwu do zgłaszanego znaku, w którym osoby trzecie mają szansę wykazania, że rejestracja narusza ich prawa i może zaszkodzić ich określonym prawom.
Jak postępować gdy urząd odmówi rejestracji znaku towarowego?
Zgłaszając znak do EUIPO musisz mieć świadomość, że nie każde oznaczenie może zostać zastrzeżone. Urząd w pierwszej kolejności informuje o podstawach do wydania decyzji odmownej i wzywa do przedstawienia stanowiska w sprawie. Jeśli argumenty nie będą wystarczająco mocne lub też jeśli wnioskodawca nie przedstawi ich, wówczas urząd wyda decyzję odmowną. Warto w tym miejscu zaznaczyć, że EUIPO rzadko zmienia swoje stanowisko w sprawie, porównując to z decyzjami odmownymi wydawanymi przez Urząd Patentowy RP, które udaje się zmienić. Z uwagi na czas postępowania, warto w takiej sytuacji rozważyć ewentualne modyfikacje zgłaszanego znaku lub nawet rebranding marki.
Oczywiście jest to duże wyzwanie, ale warto na nie spojrzeć z innej perspektywy. Rebranding może być szansą na odświeżenie marki, nadanie jej nowego wizerunku oraz przyciągnięcie uwagi klientów. Gdy jednak odmowa jest częściowa, to postępowanie dla części niewadliwej toczy się nadal. Chodzi tu o sytuację, w której urząd wskazał np. na opisowość znaku w odniesieniu do niektórych towarów wskazanych w klasyfikacji nicejskiej a dla innych nie. W takim wypadku znak ma nadal szanse na uzyskanie ochrony w części, która nie podlegała odmowie.
Okres sprzeciwowy w procesie rejestracji znaku towarowego w EUIPO
Wraz z publikacją zgłoszenia unijnego znaku towarowego rozpoczyna się 3 miesięczny okres, w którym osoby trzecie, które uważają, że zgłoszony znak towarowy nie powinien być zarejestrowany, mogą zgłosić swój sprzeciw. Zazwyczaj przyczyną zgłoszenia sprzeciwu jest posiadanie przez inny podmiot prawa do podobnego lub identycznego znaku towarowego. Jeżeli żaden sprzeciw nie wpłynie, rozpoczyna się etap postępowania decyzyjnego wobec znaku, w innym razie konieczne jest przeprowadzenie przez EUIPO postępowania sprzeciwowego.
Postępowanie sprzeciwowe w procesie zgłoszenia znaku towarowego
Jeżeli w okresie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia zgłoszenia znaku w BEUIPO osoba trzecia uzna, że zgłoszony znak narusza prawa do znaku już zarejestrowanego i zgłosi sprzeciw, EUIPO wszczyna postępowanie sprzeciwowe mające na celu rozstrzygnięcie takiego konfliktu. Na początku strony sporu mogą dojść do porozumienia polubownie i mają na to od 2 nawet do 24 miesięcy. Jeżeli okaże się to bezskuteczne, EUIPO przeprowadza postępowanie sporne i po otrzymaniu od obu podmiotów wystarczających dowodów, wydaje decyzję w sprawie sprzeciwu. Postępowanie sprzeciwowe na każdym etapie może być przerwane, jeżeli obie strony dojdą do porozumienia lub gdy wycofane zostanie zgłoszenie albo sprzeciw.
Kiedy sprzeciw do rejestracji znaku towarowego jest słuszny?
Sprzeciw do rejestracji znaku towarowego w Unii Europejskiej może zostać uznany za zasadny w kilku sytuacjach. Poniżej znajdziesz podwody, które mogą być argumentowane w trakcie wniesienia sprzeciwu:
- Naruszenie praw osobistych i majątkowych. Jeżeli zgłoszony znak towarowy koliduje z istniejącymi prawami innych podmiotów, takim jak prawa do imienia, nazwiska, wizerunku czy nazwy do zespołu muzycznego, wówczas zostaje uznany za zasadny.
- Identyczność znaku w wcześniejszą datą rejestracji. Jeżeli zgłoszone oznaczenie jest identyczne lub podobne do znaku, który już posiada prawo ochronne. Istnieje obawa, że rejestracja takiego znaku stworzyłaby zamieszanie wśród konsumentów co do pochodzenia towarów i usług, wprowadzają dezinformację na rynku.
- Podobieństwo do znaków już zarejestrowanych, które mogą wprowadzić odbiorcę w błąd, również może prowadzić do zasadności sprzeciwu. Jeżeli zgłoszone oznaczenie jest podobne do znaków już zastrzeżonych to istnieje ryzyko, że może wprowadzić konsumentów w błąd co do pochodzenia towarów lub usług.
Podobieństwo lub identyczność do znaku renomowanego. Nawet jeśli zgłoszone oznaczenie różni się od znaku renomowanego pod względem klas towarowo-usługowych. Rejestracja takiego znaku mogłoby przenieść nienależne korzyści, które wpłynęłyby niekorzystne na znaną markę. Wszystkie te czynniki mają na celu zapewnienie ochrony interesów właścicieli zastrzeżonych znaków towarowych oraz utrzymanie klarowności i uczciwości na rynku.
Czy warto zgłosić sprzeciw do zgłaszanego znaku towarowego?
Z perspektywy podmiotu wnioskującego o ochronę swojego znaku oczywiście nie warto.
Jednak jako posiadacz zastrzeżonego znaku towarowego otrzymujesz narzędzia prawne, które dają możliwość ochrony marki. Jednym z tych przywilejów jest wniesienie sprzeciwu do rejestracji oznaczenia, które Twoim zdaniem naruszają Twoje prawa. Dlaczego jest to tak ważne? Dzięki zgłoszonemu sprzeciwowi, będziesz mógł skutecznie bronić swojego biznesu i działać w interesie swojej firmy. Szybka reakcja na potencjalne naruszenia Twoich praw jest kluczowa dla utrzymania stabilności i reputacji firmy. Sprzeciw do rejestracji znaku to narzędzie, które daje możliwość kontrolowania sytuacji na rynku. Dzięki niemu można skutecznie zablokować rejestrację oznaczenia, które są podobne lub koliduje z prawem właściciela wcześniejszego znaku towarowego. To oznacza, że konkurent nie będzie mógł wykorzystać Twojego wizerunku, co ma ogromne znaczenie dla utrzymania lojalności klientów i budowania silnej marki. Zgłaszając sprzeciw do rejestracji znaku towarowego, możesz być pewien, że od razu podkreślisz swoje prawa na rynku i bronisz swojej pozycji wśród konkurencji. Co niezwykle istotne, sprzeciw wnoszony jest do Urzędu Patentowego, a procedura jego rozpatrywania jest z góry określona, co w zestawieniu z postępowaniem sądowym na etapie ewentualnego unieważnienia zarejestrowanego znaku towarowego oponenta, jest nie tylko szybsze ale i tańsze. Wróćmy teraz do wnioskującego o ochronę swojego znaku - teraz już wiesz, co motywuje drugą stronę do wniesienia sprzeciwu. Być może łatwiej Ci będzie zrozumieć inny punkt widzenia i dzięki temu bardziej aktywnie szukać będziesz drogi do porozumienia ze stroną przeciwną.
Czas na zawarcie ugody (cooling-off period)
Głównym celem okresu cooling-off jest zawarcie ugody między stronami. Strony mogą ze sobą się kontaktować bezpośrednio, w celu wypracowania porozumienia. Okres ten trwa 2 miesiące, jednak na wniosek stron może zostać wydłużony nawet do 24 miesięcy, licząc od dnia rozpoczęcia okresu ugodowego. Znacząco zwiększa to szanse na polubowne zakończenie sprawy.
Warto dodać, że cooling-off ma na celu zachęcenia stron do podejścia kompromisowego i znalezienia rozwiązania. W praktyce, okres ten może być pomocny dla osób zaangażowanych w spór, ponieważ daje czas na refleksję, konsultacje z prawnikami i analizę swojej pozycji.
Jeżeli w trakcie wyznaczonego okresu nie da się osiągnąć ugody, postępowanie przechodzi do etapu spornego.
Korzyści wynikające z zawarcia ugody w okresie cooling-off
Podpisanie ugody jest korzystnym rozwiązaniem dla obu stron. Pozwala uniknąć długotrwałego procesu, zminimalizować koszty i uregulować stosunki między stronami.
Poniżej wskazaliśmy naszym zdaniem najważniejsze korzyści wynikające z podpisania porozumienia przed rozpoczęciem postępowania sprzeciwowego.
- Uniknięcie spornego etapu postępowania sprzeciwowego - zawarcie ugody pozwala na skrócenie całego rozstrzygania sporu. Zamiast czekać na decyzję organu, strony mogą porozumieć się w krótkim czasie.
- Oszczędność - postępowanie sprzeciwowe generuje koszty dla obu stron. Zawarcie ugody zaoszczędzi czas i pieniądze.
- Regulacja stosunków prawnych i biznesowych - dzięki wspólnemu porozumieniu mogą powstać określone warunki współistnienia marki na rynku. Mogą zamknąć wszelkie spory dotyczące korzystanie z danej marki i ustalić zasady, które będą obowiązywały obie strony.
- Porozumienie oznacza wygraną dla każdej ze stron. W rezultacie oba podmioty mają poczucie satysfakcji z osiągniętego porozumienia i wyniku negocjacji.
Postępowanie sporne
Po upływie okresu ugodowego strona wnosząca sprzeciw ma obowiązek przedstawić uzasadnienie sprzeciwu oraz udowodnienie swoich wcześniejszych praw. W odpowiedzi, strona zgłaszająca przedstawia swoją odpowiedź. Przyjmuje się jeszcze dodatkowe wymiany pism między stronami, jeśli zajdzie taka potrzeba. Urząd rozpatruje sprzeciw w jego granicach i jest związany podstawą prawną wskazaną przez wnoszącego sprzeciw.
Na zakończenie postępowania urząd patentowy wydaje decyzję w oparciu o zebrane dowody. Etap ten może trwać do 2 lat. Od decyzji tej istnieje możliwość odwołania do Izby Odwoławczej EUIPO. Jeśli wynik postępowania nie satysfakcjonuje strony, może ona wnieść skargę do Trybunału Sprawiedliwości.
Rejestracja znaku towarowego UE
Jeżeli wcześniejsze etapy zakończą się pozytywnie, Znak Towarowy UE zostanie zarejestrowany, a informacja o tym opublikowana w rejestrze Znaków Towarowych Unii Europejskiej. Publikacja znaku jest bezpłatna. Właściciel ma możliwość pobrania drogą elektroniczną certyfikatu rejestracji już kilka dni po publikacji znaku. Okres ważności Unijnego Znaku Towarowego wynosi 10 lat i może być przedłużany dowolną ilość razy.
Korzyści z rejestracji znak towarowy w Unii Europejskiej?
Jeżeli zamierzasz prowadzić działalność gospodarczą lub już ją prowadzisz w jednym z krajów Unii Europejskiej, wówczas warto rozważyć ubieganie się o ochronę znaku towarowego na terenie całej Wspólnoty. Dlaczego? Ponieważ Unia Europejska stanowi duży rynek, na którym panuje swoboda przepływu towarów i usług między państwami członkowskimi. Posiadanie wspólnotowego znaku towarowego pozwoli ochronić Twoje prawa i uniknąć sytuacji, w której ktoś inny będzie mógł wykorzystać Twój znak w innych krajach bez zgody. Co więcej, rejestracja unijnego znaku towarowego pozwala zaoszczędzić czas i pieniądze, gdyż nie nie musisz dokonywać zastrzeżenia w każdym kraju z osobna. Jeżeli chcesz zarejestrować swój znak towarowy skontaktuj się z naszą kancelarią dzwoniąc lub wypełniając formularz kontaktowy.
Często zadawane pytania
Poznaj odpowiedzi na popularne pytania
Aby zastrzec znak towarowy w całej Unii Europejskiej należy zgłosić wniosek do Urzędu Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej (EUIPO). Można tego dokonać za pośrednictwem polskiego Urzędu Patentowego lub przez wybranego przez siebie rzecznika patentowego jak również samodzielnie. Zgłoszenia oznaczenia firmy można dokonać drogą tradycyjną lub online.
Rejestracja znaku towarowego w Unii Europejskiej trwa około 4-6 miesięcy. Proces ten może zostać wydłużony jeżeli nastąpi postępowanie sprzeciwowe. Może ono wydłużyć proces zgłoszenia znaku nawet do 2 lat.
Pierwszym etapem jest badanie poprawności przez Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej. Jest to czas, w którym urzędnik bada bezwzględne przesłanki odmowy rejestracji znaku towarowego. Kolejnym etapem jest okres sprzeciwowy. Jest to czas na zgłoszenie sprzeciwu przez osobę trzecią, która uważa że zgłoszenie narusza jej prawa. Jeżeli nie pojawi się żaden sprzeciw, wtedy rozpoczyna się etap wydawania decyzji o rejestracji znaku.
Jest to czas, w którym osoby trzecie mogą zgłosić sprzeciw do rejestracji znaku towarowego. Rozpoczyna się w momencie publikacji zgłoszenia i trwa 3 miesiące.
Jeżeli osoba trzecia uzna, że zgłoszenie znaku w biuletynie narusza jego prawa, wówczas rozpoczyna się postępowanie sporne. Jest to czas, w którym rozpatrywane są argumenty strony wnoszącej sprzeciw i kontrargumenty wnoszącego wniosek o rejestrację znaku towarowego przez urząd. Ekspert po otrzymaniu i zbadaniu wystarczających dowodów wydaję decyzję w sprawie.

Marcin Setlak
Prawnik, CEO w kancelarii Brandelaw. Specjalizuje się kreacji marek oraz własności intelektualnej. Stworzył ponad 300 marek firm i produktów. Wykładowca w Centrum Prawa Własności Intelektualnej im. H. Grocjusza oraz Akademii Leona Koźmińskiego.