Rejestracja nazwiska jako znaku towarowego
Jeśli chcesz prowadzić firmę pod własnym nazwiskiem dowiedz się czy jest możliwe jego zastrzeżenie jako znak towarowy.
W polskim systemie prawnym możliwe jest zarejestrowanie jako znaku towarowego każdego oznaczenia, o ile oznaczenie takie nadaje się do odróżnienia towarów jednego przedsiębiorstwa od towarów innego przedsiębiorstwa. Przepis mówi o „każdym oznaczeniu”. Czy oznacza to, że można zarejestrować nazwisko jako znak towarowy?
Zgodnie z prawem unijnym rejestracja nazwiska jako znaku towarowego jest możliwa. Czy oznacza to więc, że możemy zastrzec każde nazwisko? Czy możliwe jest zarejestrowanie nazwiska tak popularnego, jak Kowalski lub Nowak? A co z rejestracją cudzego nazwiska, takiego, które dobrze kojarzy się pośród odbiorców produktu, dla którego ma zostać zarejestrowany znak towarowy? Czy jest możliwa rejestracja znaku towarowego „Messi” dla artykułów sportowych? Czytaj dalej, żeby poznać odpowiedzi na te pytania.
Korzyści płynących z rejestracji znaku towarowego jest wiele. Warto pamiętać, że rejestracja nazwiska jako znaku towarowego przyczynia się do wzrostu rozpoznawalności oraz wartości firmy, a także wzrostu zaufania odbiorców do jakości produktów sygnowanych danym nazwiskiem.
Piosenkarka i król pomogą w promocji towaru? Rejestracja nazwiska jako znaku towarowego
W 2006 roku w Chińskim Urzędzie Znaków Towarowych został zarejestrowany znak „NICOLE KIDMAN” dla artykułów z klasy 18. Przedsiębiorstwo, które otrzymało prawa z rejestracji znaku towarowego, nie mogło się jednakże długo nimi cieszyć, ponieważ aktorka Nicole Kidman wniosła sprzeciw. Słusznie argumentowała, że jest to praktyka mająca na celu wprowadzenie konsumentów w błąd, a także, że rejestracja jej nazwiska jest nienależnym czerpaniem korzyści z jej reputacji. W wyniku sprzeciwu rejestracja znaku towarowego została cofnięta.
W podobnej sprawie Trybunał Sprawiedliwości UE orzekł, że: „niezależnie od sektora, w którym sława została osiągnięta, nawet jeżeli nazwisko osoby znanej zostało już zarejestrowane lub używane jako znak towarowy, właściciel znanej nazwy, a więc osoba posługująca się danym imieniem i nazwiskiem, jest uprawniony do zakazania używania tego oznaczenia jako znaku towarowego, jeżeli nie wyraził on uprzedniej zgody na jego rejestracje”.
W Polsce naruszenie prawa do nazwiska jest względną przeszkodą rejestracji znaku towarowego. Oznacza to, że osoba posługująca się danym nazwiskiem może zgłosić swój sprzeciw w rejestracji znaku towarowego, który jest tożsamy z jej nazwiskiem. Nie jest to jednak możliwe w każdym przypadku, ponieważ w obliczu niezliczonej ilości nazwisk tak naprawdę prawie każdy znak towarowy może być czyimś nazwiskiem. Dlatego z naruszeniem czyjegoś prawa do nazwiska będzie się miało do czynienia w sytuacji, gdy zgłoszony znak towarowy zawierający nazwisko może wywołać u odbiorców skojarzenie między konkretną osobą a tym znakiem, tak jak to miało miejsce w przypadku Nikole Kidman.
Z inną sytuacją mamy do czynienia przy rejestracji nazwiska postaci historycznej. W powojennej praktyce Urzędu Patentowego zarejestrowano między innymi takie znaki jak: „Chopin”, „Waza”, „Kopernik” „Mieszko”, „Jagiellończyk”, „Batory”, „Puławski”, „Tadeusz Kościuszko”, co może także świadczyć o kierunku orzecznictwa, w którym nie zwraca się uwagi na występowanie w polskim systemie przeszkód w używaniu nazwisk postaci historycznych jako znaków towarowych.
Rozpocznij bezpłatną, wstępną weryfikację:
Zastrzeżenie własnego nazwiska, imienia czy pseudonimu
Źródło: baza znaków towarowy TMView
Przejdźmy jednak do najbardziej typowej sytuacji, kiedy przedsiębiorca pragnie zarejestrować swoje nazwisko jako znak towarowy. Co w sytuacji, gdy chcemy zastrzec nazwisko występujące powszechnie w kraju oraz znajdujące się na kilkudziesięciu stronach książki telefonicznej? Czy można zarejestrować jako znak towarowy nazwisko, którym posługują się tysiące innych osób?
Najważniejsze funkcje znaku towarowego to informowanie o pochodzeniu produktu oraz odróżnienie produktów i usług. Jeśli są one spełnione, szanse na pomyślną rejestrację znaku towarowego są bardzo duże.
Czy można więc zarejestrować każde nazwisko?
Nie zawsze. Od każdej reguły istnieje wyjątek i tak też jest w tym przypadku. Nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które składa się wyłącznie z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania rodzaju towaru, jego pochodzenia, jakości, ilości, wartości, przeznaczenia, sposobu wytwarzania, składu, funkcji lub przydatności.
Przykładowo, osoby wnioskujące o udzielenie praw ochronnych dla klasy 18 (między innymi podkowy końskie) nie mogą liczyć na ochronę znaku towarowego w postaci nazwiska „Kowal”. Nie zarejestrujemy także nazwiska „Tabaka” dla artykułów związanych z branżą tytoniową.
Niezależnie więc od tego, czy chcemy zarejestrować nazwisko tak sztandarowe, jak „Kowalski” czy może takie o bardziej egzotycznym brzmieniu, będzie to możliwe, jeśli spełnimy pozostałe wymogi rejestracji znaku towarowego. Jeśli nazwisko, które chcemy zarejestrować, należy do tych bardziej popularnych, warto zarejestrować je jako znak słowno- graficzny. „Ubranie” nazwiska w formę graficzną, przedstawienie go w kreatywnej formie zwiększa możliwość uzyskania ochrony znaku towarowego.
Podsumowując, wymogi, które musi spełnić nazwisko, aby mogło być zarejestrowane jako znak towarowy pokrywają się z wymogami, które należy spełnić, by zarejestrować jakikolwiek inny znak towarowy.
Aby spełnić swoją funkcję, znak musi informować o pochodzeniu produktu, a także powinien mieć charakter odróżniający od pozostałych towarów, tak aby konsument mógł zapamiętać i ponownie kupić ten konkretny produkt sygnowany nazwiskiem.
Często zadawane pytania
Poznaj odpowiedzi na popularne pytania
Urząd Patentowy jasno określa, że podstawową funkcją znaku towarowego jest informowanie o pochodzeniu produktu oraz odróżnieniu produktów i usług. W Polsce przyjmuje się, że każde nazwisko ma charakter odróżniający. Nie oznacza to jednak, że każde nazwisko może być zarejestrowane jako znak towarowy.
Tutaj należy pamiętać zasadę, że nie udziela się prawa ochronnego na oznaczenie, które składa się z elementów mogących służyć w obrocie do wskazania rodzaju towaru jego pochodzenia, jakości czy ilości. Wykluczone są wiec takie nazwiska, które opisują dany towar i usługę lub wskazują na jego pochodzenie np. nazwisko Kiełbasa jednoznacznie wskazuje na określny produkt.
Aby skutecznie chronić logo swojej firmy, zarejestruj je jako znak towarowy w odpowiednim urzędzie, takim jak UPRP czy EUIPO. Uzyskanie prawa ochronnego na znak towarowy zapewni wyłączność na używanie tego w kontekście określonych towarów i usług, co ochroni Cię przed działaniem konkurencji, która będzie chciała wykorzystywać Twoje oznaczenie do swoich celów.
Rejestracja nazwiska jako znaku towarowego może być korzystnym rozwiązaniem, ale nie zawsze jest możliwe. Imię i nazwisko jako znak towarowy zapewnia wyłączność na jego używanie, w kontekście określonych towarów i usług. Jednak aby można było zastrzec nazwisko jako znak towarowy musi posiadać zdolność odróżniającą i rejestrową.
Rejestracja nazwiska jako znak towarowy może zostać odrzucona, jeśli zgłoszenie nie spełnia wymogów formalno-prawnych lub gdy ekspert Urzędu Patentowego uzna, że występuje przesłanka odmowy rejestracji znaku towarowego. Do tych przeszkód zaliczamy min. wprowadzanie odbiorcy w błąd czy opisowość nazwy.
Marcin Setlak
Prawnik, CEO w kancelarii Brandelaw. Specjalizuje się kreacji marek oraz własności intelektualnej. Stworzył ponad 300 marek firm i produktów. Wykładowca w Centrum Prawa Własności Intelektualnej im. H. Grocjusza oraz Akademii Leona Koźmińskiego.
