Wycena znaku towarowego

Posiadanie zastrzeżonego znaku towarowego może stanowić ważny element majątku Twojej firmy, szczególnie, gdy Twoja marka staje się rozpoznawalna. Twój znak towarowy może wtedy nawet stać się jednym z Twoich głównych aktywów, cenniejszym niż wszystkie środki trwałe razem wzięte.

Marcin Setlak
Artykuł napisany pod redakcją
Marcin Setlak
19.12.2024 - 4 min czytania
Wycena znaku towarowego

Tego zdania był też John Stuart, dyrektor korporacji Quaker, który miał powiedzieć: „Gdyby trzeba było podzielić firmę, to oddałbym majątek, halę produkcyjną i wyposażenie, a sobie zatrzymałbym markę, i tak wyszedłbym na tym o wiele lepiej“.  To stwierdzenie potwierdza też coroczny raport BrandZ dotyczący najcenniejszych marek na świecie (Top Global Brands) – sama marka Google warta jest ponad 302 mld dolarów.

wycena znaku towarowego

Zdjęcie nawiązuje do wyceny znaku towarowego

Swój zastrzeżony znak towarowy możesz wyceniać z różnych powodów. Wycenia się go nie tylko w celu sporządzenia sprawozdania finansowego (znak towarowy może być składnikiem aktywów), ale również w celu obrotu tym znakiem, przy przejęciach i fuzjach przedsiębiorstw, podziale majątku, w procesie podejmowania decyzji inwestycyjnych czy ustalania celów, a także w przypadku wniesienia znaku towarowego aportem do spółek. Wiele firm wycenia swój znak towarowy przy przejściu swojego biznesu na model franczyzowy po to, aby móc ustalić kwotę licencji na używanie swojej marki przez franczyzobiorców. Z wyceną znaku towarowego mogą wiązać się też korzyści majątkowe i podatkowe, o których więcej przeczytasz tutaj.

W praktyce można rozróżnić:

  1. wycenę techniczną przeprowadzaną na potrzeby sprawozdań finansowych i planowania podatkowego;
  2. wycenę handlową, która służy zbudowaniu architektury marki i zarządzaniu marką.

W zależności od celu, dla którego sporządza się wycenę znaku towarowego, należy brać pod uwagę różne czynniki. Cele i czynniki mające znaczenie dla wyceny znaków towarowych możesz zobaczyć w poniższej tabeli:

Cel wyceny znaku towarowego Czynniki, które mają znaczenie przy wycenie
Ustalenie wartości aportu Ocena zdolności aportowej znaku towarowego, stworzenie polityki użytkowania znaku towarowego, prognozy dotyczące okresu korzystania ze znaku.
Zabezpieczenie transakcji Istotna będzie możliwość ustalenia wartości znaku towarowego w wyniku upłynnienia go w krótkim okresie (na jaką kwotę byłby wyceniany, gdybyś chciał go w tym momencie sprzedać).
Zarządzanie marką Trzeba uwzględnić to, że na potrzeby zarządzania marką należy wybrać metodę, którą będzie można powtarzać oraz uwzględniającą kluczowe czynniki budowania wartości marki (m.in. wydatki na marketing i na ochronę prawną marki, wartość sprzedaży).
Ustalenie warunków transakcji kapitałowej lub licencyjnej Wycena taka będzie opierać się nie tylko na obiektywnych przesłankach, ale przede wszystkim na zdolnościach negocjacyjnych stron umowy.
Upłynnienie majątku przez syndyka Wycena musi uwzględniać charakter planowanej i przymusowej sprzedaży oraz dostępne w krótkim okresie opcje rynkowe.
Sprawozdawczość finansowa i podatkowa Metoda wyceny znaku towarowego musi być zgodna z regulacjami prawnymi, szczególnie z ustawą o rachunkowości.

Źródło: Opracowanie własne na podstawie: A. Mazurczak, P. Zieniuk, Wycena i prezentacja znaku towarowego w sprawozdaniu finansowym, Prace Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu nr 190,  s. 170 – 171.

Czy każdy znak towarowy można wprowadzić do majątku firmy?

Każdy znak towarowy można wycenić, ale nie każdy będzie mógł znaleźć się w Twoim sprawozdaniu finansowym. Znaki towarowe można zaliczyć w poczet aktywów danej firmy, jeżeli:

  • znak ten nie został wytworzony we własnym zakresie (czyli np. zleciłeś jego stworzenie agencji marketingowej, odkupiłeś go od kogoś, ktoś wniósł go aportem do firmy)
  • da się rzetelne i wiarygodne określić jego wartość początkową, 
  • przewidywany okres jego użytkowania wynosi więcej niż rok 
  • znak jest przeznaczony na potrzeby danej jednostki gospodarczej.
fotolia_111441271_subscription_monthly_m_big

Jak wycenić znak towarowy – metody wyceny znaku towarowego

Jeżeli chodzi o wycenę znaku towarowego na potrzeby wniesienia go do aktywów firmy, szczegółowe regulacje w tym zakresie znajdują się w ustawie o rachunkowości. Wartość początkową znaku towarowego, który został zakupiony stanowi jego cena nabycia (cena nabycia to cena zakupu powiększona o zapłacone cło i podatki zawarte w cenie, których dana jednostka nie może odliczyć oraz pomniejszona o otrzymane upusty, rabaty oraz koszty bezpośrednio związane z przygotowaniem danego aktywa do używania). Cena nabycia może obejmować również koszty finansowania zewnętrznego oraz związane z nimi różnice kursowe od zobowiązań w walucie obcej. Prawa do znaków towarowych, nabyte w drodze połączenia firm ujmowane są w bilansie w wartości godziwej. Wartość godziwa to wartość, która odzwierciedla oczekiwane korzyści ekonomiczne, jakie nabywca osiągnie w przyszłości z danego znaku towarowego.

Jeżeli chodzi natomiast o inne cele wyceny znaku towarowego niż na potrzeby sporządzenia sprawozdania finansowego, to można wyodrębnić kilka podstawowych grup tej wyceny: metody kosztowe, metody dochodowe oraz metody rynkowe. To, która metoda wyceny będzie odpowiednia w danym przypadku, zależy od potrzeb, na które dokonywana jest wycena.

Wycena znaku towarowego – metody kosztowe

Metody kosztowe wyceny znaku towarowego określają jego wartość na podstawie kalkulacji kosztów, które należałoby ponieść, aby korzyści z używania danego znaku towarowego w przyszłości pokrywały się z korzyściami, które on obecnie przynosi. Do metody kosztowej można podejść na dwa sposoby: oprzeć ją na koszcie reprodukcji lub oprzeć ją na kosztach zastąpienia. Koszt reprodukcji to koszt, jaki należałoby ponieść w celu uzyskania dokładnej reprodukcji znaku towarowego (Zaczynamy od zera: Twoja marka zniknęła. Jakie koszty musiałbyś ponieść, aby przywrócić ją na rynek i aby była tak samo rozpoznawalna, jak przed zniknięciem). Koszt zastąpienia natomiast oznacza koszty, które należałoby ponieść, aby zastąpić znak towarowy jego alternatywą, która przynosiłaby takie same przychody ze sprzedaży. Jako że metody kosztowe charakteryzują się dosyć dużą dozą subiektywności oraz nie wszystkie znaki towarowe obecne na rynku osiągnęły rozpoznawalność, wycena znaku na ich podstawie niesie za sobą duże ryzyko przeszacowania wartości znaku towarowego.

Wycena znaku towarowego – metoda rynkowa

Metoda rynkowa opiera się na założeniu, że wartość znaku towarowego ustala się na podstawie porównania tego znaku z podobnymi znakami, które w przeszłości zostały sprzedane. Nie zawsze możliwe jest zastosowanie metody rynkowej. Po pierwsze, musi istnieć rynek, na którym dokonywane są transakcje znakami towarowymi podobnymi do wycenianego. Musimy mieć też dostęp do informacji o warunkach tych transakcji. Również ta metoda wyceny ma swoje ograniczenia związane przede wszystkim z małą ilością transakcji sprzedaży dokonywanych na znakach towarowych. Jeżeli już takie transakcje są dokonywane, to zazwyczaj są objęte tajemnicą handlową.

Wycena znaku towarowego – metody dochodowe

Wśród metod dochodowych wyceny znaku towarowego jako najbardziej popularne można wyróżnić trzy metody:
-    metodę mnożnikową na podstawie bieżącego wykorzystania znaku
-    metodę zdyskontowanych przepływów pieniężnych
-    metodę opartą na założeniu zwolnienia z opłat licencyjnych.

Metoda mnożnikowa na podstawie bieżącego wykorzystania znaku uwzględnia takie czynniki jak: obecną dochodowość znaku towarowego, mierzoną najczęściej 3-letnią średnią ważoną przepływów gotówkowych związanych z marką, siłę marki określaną na podstawie analizy pozycji marki, rynku, wyników przeszłej działalności oraz perspektyw na przyszłość, przedział zmienności mnożnika – założono, że relacja między siłą marki a jej wartością ma postać rozkładu normalnego.

Metoda zdyskontowanych przepływów pieniężnych określa wartość znaku towarowego jako bieżącą wartość części przepływów, które wynikają z posiadanego znaku towarowego. Dyskonto uwzględnia koszt kapitału. Istnieją różne odmiany tej metody różniące się między sobą sposobem wyliczenia czynnika dyskontującego oraz obliczeniem udziału przepływów pieniężnych przypadających na znak towarowy.

Metoda oparta na założeniu zwolnienia z opłat licencyjnych polega na oszacowaniu tantiem, które dane przedsiębiorstwo płaciłoby, gdyby musiało korzystać z licencji na korzystanie ze swojego znaku towarowego. Stawki opłat licencyjnych w tej metodzie ustala się na podstawie analizy dostępnych danych o tantiemach i ogólnych wskazówkach licencjonowania podobnych wartości niematerialnych i prawnych oraz prognozowanym wpływie licencjonowanych aktywów na przychody.

Jak widzisz, każda z metod wyceny znaku towarowego ma swoje ograniczenia. Każda z nich cechuje się też pewną dozą subiektywizmu. Dlatego przyjmuje się, że aby wiarygodnie wycenić dany znak towarowy, należy skorzystać z co najmniej dwóch metod.

Poznaj odpowiedzi na popularne pytania

Marcin Setlak

Marcin Setlak

Prawnik, CEO w kancelarii Brandelaw. Specjalizuje się kreacji marek oraz własności intelektualnej. Stworzył ponad 300 marek firm i produktów. Wykładowca w Centrum Prawa Własności Intelektualnej im. H. Grocjusza oraz Akademii Leona Koźmińskiego.

Zobacz również

Powiązane artykuły w tej tematyce

Wszystkie artykuły

Zaufali nam

Dołącz do naszych zadowolonych klientów

3kiwi
Europejskie centrum rozwoju kadr
6krokow.pl
Slimgo
Biznesowi.pl
Carrotspot
Lepione
Kursanto
Żegluga warszawska
Miquido
Symbio
Lechamnn
Poznańska Manufaktura Porcelany
Mammodiagnostyka
IBG
Trzech Kumpli
Gasbank
Pan Tabletka
Simon says
See bloggers
Fundacja dzieciom
Galileum
Wolves
Kebabpod
Maxton design

Zapytaj o zastrzeżenie znaku towarowego

Chętnie odpowiemy na Twoje pytania

883 222 282 [email protected]

Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez BRANDELAW Marcin Setlak, NIP: 7381890884, w celu obsługi przesłanego zapytania i udzielenia odpowiedzi na nie. Przeczytaj jak przetwarzamy Twoje dane. Dowiedz się więcej na polityka prywatności.

Pobierz darmowy e-book

Pamiętaj, drukuj tylko to co konieczne - chrońmy lasy!

Jak chronić swoją markę przed oszustami? - darmowy ebook
  • praktyczne porady dotyczące rejestracji znaków towarowych
  • prosty, zrozumiały język
  • konkretne przykłady

Poznaj 10 zagadnień prawnych, które powinieneś znać, jeśli prowadzisz firmę lub myślisz o jej założeniu.
Dowiesz się m.in. jak chronić nazwę, logo oraz domenę internetową.