Rodzaje znaków towarowych

Kiedy mówisz o znaku towarowym zapewne masz na myśli słowo, logo lub logotyp. Ale musisz wiedzieć, że znakiem towarowym może być również kształt, kolor czy dźwięk. Czytając nasze artykuł dowiesz się jakie są rodzaje znaków towarowych oraz poznasz ich najciekawsze przykłady.

Marcin Setlak
Artykuł napisany pod redakcją
Marcin Setlak
19.12.2024 - 6 min czytania
Rodzaje znaków towarowych

Zacznijmy od początku. Znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które umożliwia odróżnienie jednego towaru od drugiego. Służy do identyfikacji produktów i usług. Celem znaku towarowego jest wyróżnienie towaru na rynku, w taki sposób aby został zapamiętany przez konsumenta.

Znaki towarowe najprościej można podzielić na dwie grupy: konwencjonalne i niekonwencjonalne.

Konwencjonalne znaki towarowe

Jest to podstawowa grupa oznaczeń, których zadaniem jest odróżnienie jednego produktu od drugiego w wyznaczonej branży.

Do tej grupy zaliczamy:

  • znak słowny - może składać się ze słów, liter lub cyfr oraz ich kombinacji. Nie zawiera elementów graficznych. Zastrzeżenie takiego znaku chroni warstwę fonetyczną oznaczenie bez względu w jaki sposób jest zapisany.  
  • znak słowno-graficzny -  składa się z elementów słownych i graficznych. Może być przedstawiony jako oznaczenie czarno-białe jak również w wybranej kolorystyce. Zastrzeżenie takiego znaku daje ochronę zarazem na słowo jak również grafikę pod warunkiem występowania tych elementów razem.   
  • znak graficzny - często nazywany sygnetem, składa się wyłącznie z grafiki, który chroni wizualną postać oznaczenia.

Jeśli nie masz pewności co zarejestrować nazwę czy logo firmy dowiedz się jakie są szczegółowe różnice pomiędzy znakiem słownym a słowno-graficznym.

Pomimo tego, że znaki konwencjonalne są popularne wśród przedsiębiorców, którzy rejestrują swoje oznaczenia w urzędzie patentowym nie są jedynym rozwiązaniem jeżeli chodzi o ochronę oznaczenia firmy.

Niekonwencjonalne znaki towarowe

Ta grupa znaków jest rozbudowywana przez ustawodawcę i katalog stale się poszerza. Znaki te wzbudzają pewne emocje ale też i coraz większe zainteresowanie.

Powszechnie znaki towarowe są kojarzone z słowem lub grafiką. Jednak pojęcie znaku towarowego jest szersze. Wg definicji znakiem towarowym może być każde oznaczenie, które odróżnia jeden produkt od drugiego w tej samej branży. Idąc za ciosem, znakiem towarowym może być wygląd sklepu, budynek czy kształt batona czy czekoladki. Mówiąc o możliwości zastrzeżenia niekonwencjonalnego znaku towarowego należy koniecznie podkreślić, że taki znak może uzyskać prawo ochronne pod warunkiem nabycia wtórnej zdolności odróżniającej. Do takiej sytuacji dochodzi wówczas gdy oznaczenie początkowo nie posiada cech znaku towarowego ale poprzez ogromną popularność zaczyna być identyfikowane przez odbiorców z konkretnym towarem lub usługą. Poniżej przedstawiliśmy katalog znaków niekonwencjonalnych, które w naszej ocenie są ciekawym rozwiązaniem oraz szansą dla Twojego biznesu.

Przestrzenny znak towarowy

Czy kształt batoników czekoladowych lub flakonik perfum może być znakiem towarowym? Zgodnie z definicją znaku towarowego  - tak!

Znakiem przestrzennym jest kształt opakowania lub towar składający się z kształtu trójwymiarowego.

Znak trójwymiarowy można podzielić na trzy kategorie:

  • kształt opakowania lub pojemników
coco-cola

Butelka Coca-Coli (EUTM 01053265)

  • kształty (postacie), które są związane z towarem lub usługą
wo500000001251214

Ludzik Michelin (1251214)

  • kształty, które składają się z kształtów samych towarów
kit-kat

Batoniki Kit-Kat (EUTM 002097376)

Warunkiem zarejestrowania znaku przestrzennego jest to, że musi znacznie różnić się od pospolitych, podstawowych kształtów umożliwiających odbiorcy identyfikację danego towaru wyłącznie przez jego kształt.

Niejednokrotnie Urząd Patentowy jednak stwierdza, że kształt opakowania lub wygląd towaru nie ma wystarczających cech odróżniających. Tak było w przypadku złotego królika firmy Lindt. W 2004 r. czekoladowy producent dokonał zgłoszenia wspólnotowego znaku towarowego EUTM 008577298. Jednak ekspert urzędu odrzucił zgłoszenie. Uznano, że orzeczenie nie posiada charakteru odróżniającego. Firma od wyroku się odwołała, jednak nieskutecznie. Kształt, złota folia, czerwona wstążka z dzwoneczkiem nie wystarczyły aby uznać oznaczenie jako znak towarowy. Ostatecznie sprawa zakończyła się odwołaniem do Trybunału Sprawiedliwości UE, które po analizie zostało całkowicie oddalone.

lindt

Wielkanocny królik marki Lindt

Natomiast przykładem uzyskania prawa ochronnego na znak przestrzenny jest chociażby butelka perfum Chanel N°5 lub opakowanie czekolady Toblerone EUTM 000031203.

toblerone

Opakowanie czekolady Toblerone (EUTM 000031203)

Mówiąc o przestrzennych znakach towarowych, nie należy zapominać, że jest możliwość zastrzegania wyglądu sklepów oraz budynków. Takim przykładem jest sklep Apple, który otrzymał prawo ochronne w USA a Europie min. budynek Stadionu Narodowego w Warszawie EUTM 011206001 czy Zamek Królewski na Wawelu R.198839.

stadion_narodowy

Budynek Stadionu Narodowego w Warszawie (EUTM 011206001)


zamek_królewski

Zamek Królewski na Wawelu (R.198839)

Pozycyjny znak towarowy

Znaki pozycyjne same w sobie nie mają zdolności odróżniającej ale jeżeli są użyte w konkretnym miejscu na towarze mogą być uważane jako znak towarowy. Oczywiście po warunkiem uzyskania na niego prawa ochronnego.

Najpopularniejszym znakiem pozycyjnym jest czerwona podeszwa szpilek domu mody Christiana Louboutin. Marka od początku podkreśla, że czerwony kolor w damskich butach umieszczony na zewnętrznej stronie to ich znak rozpoznawczy. Umieszczanie przez innych producentów koloru czerwonego na podeszwach było wynikiem niejednokrotnych sporów w branży modowej. Przykładem takiego sporu była sprawa pomiędzy właśnie Louboutin a równie znaną francuską marką Yves Saint Laurent. Pomimo długich rozmów sprawa zakończyła się sprawą w sądzie. Gdzie uznano, że strona pozwana może używać czerwonego koloru wyłącznie wtedy gdy obuwie jest takiej samej barwy, natomiast dom mody Louboutin może stosować czerwony kolor na podeszwach butów o ile pozostała część jest w innej kolorystyce EUTM 008845539.

podeszwa

Podeszwa butów marki Louboutin jako zarejestrowany znak towarowy (EUTM 0088455390)

Drugim równie znanym przykładem znaku pozycyjnego jest umieszczanie trzech czarnych pasków na obuwiu sportowym przez firmę Adidas. Prawo do znaku, które posiada renomowana firma budzi sporo kontrowersji i jest powodem do powstawania sporów w branży obuwia sportowego. Przykładem takiego konfliktu jest sprawa, która rozpoczęła się złożeniem przez spółkę Shoe Branding Europe wniosku o rejestrację znaku towarowego, który obejmował dwa paski. Sprzeciw do rejestracji wniosła firma Adidas AG, w której ocenie taka rejestracja może wprowadzać klienta w błąd. Ostatecznie sąd przychylił się do wniesionego sprzeciwu renomowanej firmy wyjaśniając swoją decyzje tym, że oznaczenie spółki belgijskiej jest za mało rozróżnialny od znaku marki niemieckiej EUTM 003517646.

adidas

Zastrzeżone trzy paski marki Adidas (EUTM 003517646)


Urząd Unii Europejskiej ds. Własności Intelektualnej, uznał za znak towarowy źdźbło zielonej trawy, które jest umieszczone w butelce wysoko procentowego alkoholu EUTM 015289549.

zubrówka

Zarejestrowany źdźbło zielonej trawy umieszczone w butelce firmy CEDC International Sp. z o.o.

Natomiast Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej udzielił prawo do znaku przestrzennego, a dokładnie sposobu rozmieszczenia barwnych (czarny, czerwony, szary) elementów wystroju stacji benzynowej PKN Orlen R151457.

orlen

Wygląd stacji benzynowej jako pozycyjny znak towarowy (R151457)

Kolor jako znak towarowy

Gdy myślisz o Nivea to jakie opakowanie będziesz szukać na sklepowych pułkach? Odpowiedź jest prosta - niebieskiego. Tak właśnie działa kolor na nasze zmysły, szybko nabiera właściwości i zapada w pamięć, przez co szukając towaru często nie zwracamy uwagę na nazwę produktu tylko dobrze nam już znaną kolorystykę opakowania. Kolor lub zestaw kolorów jest zaliczane do niekonwencjonalnych znaków towarowych. Zastrzeżenie takiego znaku można dokonać tylko wtedy gdy oznaczenie uzyska tzw. wtórną zdolność odróżniającą (czyli zdolność nabytą w wyniku używania oznaczenia w obrocie gospodarczym do konkretnych produktów lub usług). Kolory zasadniczo nie mogą być przez nikogo przywłaszczone i aby zostały zarezerwowane tylko dla Twojego produktu należy się postarać i udowodnić, że nabyły wtórną zdolność odróżniającą. 

Najbardziej chyba znanym fioletem, jest fiolet Milki, który został uznany za znak towarowy i przyznany firmie Kraft Foods. Szwajcarski producent łakoci uzyskał prawo ochronne na kolor dzięki ogromnej rozpoznawalności na rynku EUTM 000031336.

milka

Kolor fioletowy jako zastrzeżony znak towarowy marki Milka (EUTM 000031336)

Kolejnym przykładem koloru jako znak towarowy jest Tiffany Blue”, który jest znakiem towarowym Tiffany & Co. Historia błękitu Tiffan’ego rozpoczyna się w 1845 roku, gdzie pojawił się na okładce pierwszego katalogu jubilerskiego. Ale dopiero w 1998 roku kolor został zarejestrowany jako znak towarowy a w 2001 roku został uznany przez Instytut Pantone jako niestandardowy kolor, który może służyć tylko do użytku renomowanej marki. Firma stosuje kolor turkusowy - często porównywany do koloru jajek drozda - na swoich już kultowych Blue Boxach czy materiałach promocyjnych UK0002505742A.

tiffani

"Tiffany Blue" jako zastrzeżony znak towarowy (UK0002505742A)

A wracając na nasze polskie podwórko. W UPRP widnieją prawa ochronne, nadane operatorom komórkowym Orange R271601 oraz Play R310678.

orange

Pomarańcza marki Orange jako zastrzeżony znak towarowy (R271601)


pl500000000476168-20170914082615

Fiolet marki Play jako zastrzeżony znak towarowy (R310678)

<br/>

Firma Play wcześniej P4 SP. z o.o. jest dobrym przykładem jak wtórna zdolność odróżniająca ma znaczenie przy rejestracji koloru jako znaku towarowego. Play już w 2010 roku próbowało zarejestrować fioletowy kolor jako znak towarowy, lecz wtedy zgłoszenie zostało oddalone przez UPRP, które wyjaśniło, że oznaczenie nie posiada zdolności odróżniającej. Jednak firma telekomunikacyjna nie dała za wygraną i w 2017 roku podjęła kolejna próbę rejestracji koloru jako znaku towarowego. Urząd uznał fiolet Play’a za znak towarowy dzięki temu, że przez 7 lat firma zyskała ogromną popularność i rozpoznawalność na rynku telekomunikacyjnym.

Deseń jako znak towarowy

Czy wzór na torebkach oraz kratka na szalach czy apaszkach może być znakiem towarowym? - Tak . Deseń, faktura czy pattern należy do niekonwencjonalnych znaków towarowych. Takie oznaczenie składa się powtarzalnych elementów, które mogą być używane na tkaninach, meblach, galanterii, biżuterii czy odzieży. Przy ocenie zgłoszonego oznaczenia bierze się pod uwagę charakter odróżniający w odniesieniu do towarów oraz rozpoznawalności przez odbiorców.

Znanymi deseniami, które posiadają prawo ochronne to znane na całym świecie kratka Burberry EUTM 000377580 oraz charakterystyczny wzór canvas umieszczany na damskich torebkach Louis Vuitton EUTM 000015602.

burberry 2

Kratka marki Burberry jako zastrzeżony znak towarowy (EUTM 000377580)


louis

Tzw. canvas umieszczany na damskich torebkach Louis Vuitton (EUTM 000015602)

Natomiast w Polsce firma W. Kruk producent biżuterii zarejestrował motyw pierścionka R328414.

kruk

Motyw pierścionka firmy W.KRUK (R328414)



Ruch jako znak towarowy

Następną grupą niekonwencjonalnych znaków towarowych jest ruch, które można zdefiniować jako krótka animacja bez dźwięku ukazująca ruch lub zmiany w położeniu znaku. Może obejmować takie elementy jak słowa, grafikę, animowane obrazy. Jednym z takich znaków jest znak - gest chwytających się dłoni zgłoszony przez Nokia Corporation, który przedstawiliśmy poniżej (EUTM 003429909).

nokia

Gest chwytających się dłoni zgłoszony przez Nokia Corporation (EUTM 003429909)

Początkowo znak ten był zobrazowany w formie kilku klatek, które miały przedstawiać ruch. Obecnie jest przedstawiony jako animacja.

Multimedialny znak towarowy

Znaki multimedialne łączą w sobie dźwięk, obraz oraz ruch. Muszą być o odpowiedniej długości, nie za długie ponieważ odbiorca nie będzie go w stanie zapamiętaj ale nie za krótkie aby można stwierdzić, że posiada wystarczającą ilość elementów odróżniających.

Przykładem takiego znaku jest zgłoszony w 2021 roku w UPRP o nazwie Radion System Taktycznej Łączności Pola Walki.

Szczegóły kliknij tutaj  - R.343856 (uprp.gov.pl)

Jak zauważyłeś znakiem towarowym może być nie tylko słowo czy rysunek. Katalog znaków w ostatnich czasach został poszerzony, co daje szanse dla przedsiębiorców którzy chcą jeszcze lepiej chronić swoje produkty czy wykonywane usługi. Więcej przykładów niekonwencjonalnych znaków towarowych znajdziesz w naszym artykule Jak podkreślić unikalność marki. Niekonwencjonalne znaki towarowe.

Poznaj odpowiedzi na popularne pytania

Marcin Setlak

Marcin Setlak

Prawnik, CEO w kancelarii Brandelaw. Specjalizuje się kreacji marek oraz własności intelektualnej. Stworzył ponad 300 marek firm i produktów. Wykładowca w Centrum Prawa Własności Intelektualnej im. H. Grocjusza oraz Akademii Leona Koźmińskiego.

Zobacz również

Powiązane artykuły w tej tematyce

Wszystkie artykuły

Zaufali nam

Dołącz do naszych zadowolonych klientów

3kiwi
Europejskie centrum rozwoju kadr
6krokow.pl
Slimgo
Biznesowi.pl
Carrotspot
Lepione
Kursanto
Żegluga warszawska
Miquido
Symbio
Lechamnn
Poznańska Manufaktura Porcelany
Mammodiagnostyka
IBG
Trzech Kumpli
Gasbank
Pan Tabletka
Simon says
See bloggers
Fundacja dzieciom
Galileum
Wolves
Kebabpod
Maxton design

Zapytaj o zastrzeżenie znaku towarowego

Chętnie odpowiemy na Twoje pytania

883 222 282 [email protected]

Twoje dane osobowe będą przetwarzane przez BRANDELAW Marcin Setlak, NIP: 7381890884, w celu obsługi przesłanego zapytania i udzielenia odpowiedzi na nie. Przeczytaj jak przetwarzamy Twoje dane. Dowiedz się więcej na polityka prywatności.